Lieke en Richard Lamb verzorgen wekelijks bij BNR Nieuwsradio hun Trendsverwachting. Mede naar aanleiding van hun bezoek aan de Falu Koppargruva was èèn van hun TrendsVerwachtingen gewijd aan de verwachte schaarste van grondstof- fen. Die uitzending kan hier beluisterd worden.

Midden in oneindige lijkende bossen,... 

...waar je met een beetje geluk - en anders een beetje fantasie - de wolven kan horen huilen, daar waar je weet dat de elanden vanuit de bosrand je argwanend beloeren en de kans bestaat, hoe klein ook, dat er een beer in de buurt is, bevindt zich het Orsa Grönklitt park. Hier staan de rode houten ruim opgezette huisjes met een riante living en een heerlijke sauna ruimte die door ons natuurlijk nog de eerste avond uitgeprobeerd wordt. Steeds meer Nederlanders ontdekken hier het gebeid en als ik de volgende ochtend in een heerlijk najaarszonnetje op de veranda van het huisje de buitenlucht opsnuif en de weidsheid aanschouw, verbaast me dat niets. Je schijnt hier te kunnen vissen, kanovaren, raften, fietsen, bowlen, boogschieten en zelf met een goudzeef op pad te kunnen gaan om je geluk te beproeven, maar wij maken ons klaar voor een bezoek aan het aangrenzende Björnpark.
Tip: bekijk ook het Twitter-verslag onderaan deze pagina.



Orsa Björn Bearpark

’s Werelds grootste berenpark dat echter nog meer in huis heeft dan enkel beren. Vlak achter de entree bevindt zich een prachtige expositieruimte waar imposant opgezette beren je gelijk weer doen realiseren wat een majestueuze dieren het toch zijn. En wat een verschil in maat de soorten hebben. De route door het park zelf, groots tegen een berg aan ingericht, begint met het wolvenverblijf. Een mooi groot stuk leefgebied, maar door de opzet van de paden toch met een grote spotkans. Wij hebben zo blijkt ook later, onze geluksdag want we zien praktisch de complete roedel in volle bedrijvigheid en levendigheid.


Quad-avontuur en Rendier-safari
Björn heet de man van de Quad–tours en Zweedser kan het dus eigenlijk niet. Een stevige man met stevige machines om op te rijden. Niet geheel zonder voorzichtige twijfel laat ik me uitleggen hoe je de vierwielmotor start, hoe je van 2wheel naar 4wheel drive gaat, hoe je je armen moet ontspannen (verkrampte armen is een absolute no-no) en, ook niet onbelangrijk, hoe je remt. Na de verplichte helm opgezet te hebben mag ik een proefrondje rijden, tegen de heuvel op langs het pad. Dan stopt het pad en 180 graden keren is met deze zware machine geen optie. Dus dan maar de berm in en via het oneffen ruwe terrein vol grote stenen terug naar beneden mezelf dwingend toesprekend dat ik moet ontspannen.


Dalahäst, Dalarna-paardjes
De zon is nog maar net op maar wij hebben er al rit op zitten door de prachtige Dalarna regio, want we worden op tijd verwacht bij de fabriek waar ze de beroemde zweedse Dalahäst paarden maken. Fabriek is overigens een groot woord als ik het gebouw bekijk waar wij door een enthousiaste dame doorheen geleid worden. Zij is de dochter van één van de oprichters,zo begrijp ik uit haar verhaal, en samen met haar neef laat zij dit familiebedrijf nu draaien. We zien de werkplaats waar de contouren van de paardjes op blokken hout worden gestempeld voor ze machinaal grof worden uitgesneden.


Lunch!
Tijdens de werklunch laat ik me bijpraten over de ouderschapregelingen in Zweden. Informatie die ik in theorie wel bezit, maar waarvan ik het leuk vind in verband met mijn ‘emancipatie’-lezingen om het nu eens vanuit de mensen zelf te horen. De ruime regelingen om na de geboorte van een kind thuis te blijven voor zowel man en vrouw zijn even luxe als onwaarschijnlijk. Lang praten we over de haalbaarheid en de voor-en nadelen. Ondertussen proef ik van de als delicatesse aangeboden elandenmelk. We zijn hier om mee te denken over het imago van Zweden en los van allerlei rapportages en discussies daarover mogen we zelf ook aangeven wat ons tot nu toe opviel. Ik noem ik het ontbreken van Niels Holgersson als duidelijker symbool. Voor de Nederlanders toch een bekend figuurtje waar, naast zijn beeltenis op Zweedse bankbiljetten, volgens mij veel meer mee gedaan kan worden. Ze beloven het mee te nemen.


Falu Koppargruva, kopermijn
In de 13e eeuw al was het koper van Falun belangrijk voor kerk en kroon. In de 17e eeuw leverde Zweden 2/3e van al het koper in Europa. En zelfs het dak van het paleis in Versailles is bedekt met Falun-koper. De legende vertelt over een geit die eens thuis kwam met rode hoorns waarop een boer op zoek ging naar de rode aarde waarin het dier had zitten wroeten, waarna het verhaal van de kopermijn begint. Een enorme kuil legt nu op die plek een groot deel van de industriële geschiedenis van Zweden bloot. Hier hebben eeuwenlang mijnwerkers gezwoegd en gegraven naar het rode koper.


Carl Larsson Gården in Sundborn, Falun
Omgeven door een idyllisch landschap ligt de woning van de Zweedse kunstenaar Carl Larsson. Lilla Hyttnäs heet het huis waar hij met zijn vrouw Karin en hun kinderen woonde en werkte. En het huis straalt de sfeer van Carls zijn tekeningen uit. Alsof je een schilderij van hem binnen loopt. Hier creëerde de schilder na moeilijke jaren waarin zijn eerste vrouw en kinderen uit het eerste huwelijk overleden, een eigen aquarel wereld. Als schilder had hij grote impact op het zelfbeeld van Zweden en het beeld van schoonheid en kunst. In de beroemde Zweedse design stijl zijn veel invloeden van hem terug te vinden.


Orsa Grönklitt
www.orsagronklitt.se